Hud a lledrith pyllau dŵr bywyd gwyllt: gwella bioamrywiaeth yn eich gardd

Mae pwll dŵr bywyd gwyllt sydd wedi'i gynllunio’n dda yn ganolbwynt prysurdeb o weithgarwch. Gall pyllau bach hyd yn oed wneud gwahaniaeth mawr. Mae amffibiaid fel brogaod a madfallod, pryfed dyfrol fel gwas y neidr a'r chwilen ddŵr, ac adar sy'n defnyddio'r dŵr i'w yfed ac ymdrochi i gyd yn dod o hyd i gartref yma. Mae planhigion dyfrol brodorol yn cynnig cysgod ac ardaloedd bridio, tra bod dail a phlanhigion sy'n pydru yn cynnal infertebratau, sydd yn eu tro yn dod yn fwyd i anifeiliaid mwy.

Sut mae pyllau dŵr bywyd gwyllt yn helpu i gydbwyso natur

Mae pyllau dŵr bywyd gwyllt yn chwarae rhan allweddol wrth gadw natur yn gytbwys trwy:

• Ddarparu dŵr yn ystod amseroedd sych ar gyfer adar, mamaliaid a phryfed.

• Annog rheoli plâu naturiol drwy ddenu pryfed ac amffibiaid sy'n bwyta plâu gardd.

• Gwella ansawdd aer a dŵr trwy hyrwyddo twf planhigion sy'n amsugno carbon deuocsid ac yn hidlo llygryddion.

• Gwella lleithder pridd yn yr ardaloedd cyfagos, gan helpu planhigion cyfagos.

Mae llawer o rywogaethau sy'n dibynnu ar byllau dŵr yn dirywio oherwydd eu bod yn colli eu cynefinoedd. Mae pyllau dŵr mewn gerddi yn helpu drwy greu llefydd bridio a bwydo newydd. Er enghraifft, mae amffibiaid angen dŵr glân, di-bysgod i atgynhyrchu, gan fod pysgod yn aml yn bwyta eu wyau a'u larfa. Mewn dinasoedd, mae pyllau dŵr yn gweithredu fel llochesi hanfodol i fywyd gwyllt sy'n ei chael hi'n anodd dod o hyd i gartrefi addas.

Creu eich pwll dŵr bywyd gwyllt eich hun

Nid oes angen llawer o le i sefydlu pwll dŵr bywyd gwyllt. Gall hyd yn oed nodweddion dŵr bach mewn casgen neu gynhwysydd mawr fod yn ddefnyddiol. Os hoffech chi adeiladu eich pwll dŵr eich hun, mae mwy o wybodaeth ar gael yma.

Mae elfennau allweddol o bwll dŵr bywyd gwyllt llwyddiannus yn cynnwys:

• Amrywiaeth o ddyfnderoedd (ymylon bas ar gyfer pryfed ac adar, ardaloedd dyfnach ar gyfer amffibiaid).

• Planhigion dyfrol brodorol i ddarparu ocsigen a lloches.

• Ymyl neu allanfa ar lethr er mwyn i anifeiliaid allu dod i mewn a gadael yn ddiogel.

• Ychydig iawn o aflonyddu, gan osgoi glanhau rheolaidd a allai amharu ar y pwll.

Er ei fod yn fuddiol, mae angen rhywfaint o ofal ar byllau dŵr bywyd gwyllt i aros yn effeithiol. Gall twf algâu fod yn broblem os yw lefelau maetholion yn mynd yn rhy uchel, yn aml oherwydd sbwriel dail neu ddŵr ffo o'r ardd. Mae defnyddio dŵr glaw yn hytrach na dŵr tap yn helpu i atal gormod o faetholion rhag mynd i mewn i'r pwll.

Casglu dŵr glaw

Nid ffordd glyfar o reoli adnoddau dŵr yn unig yw cynaeafu dŵr glaw - mae'n anhygoel o ran cynaliadwyedd.

Pam ei fod mor gyffrous?

• Arbed arian: Dychmygwch ostwng eich biliau dŵr. Gall busnesau a chartrefi arbed arian trwy ddefnyddio dŵr glaw wedi'i gynaeafu at ddibenion ar wahân i yfed, fel fflysio toiledau a dyfrio gerddi.

• Ymladd llifogydd: Drwy ddal dŵr glaw, rydych yn helpu i leihau'r perygl o lifogydd lleol. Mae fel rhoi help llaw i'r Fam Natur wrth reoli glaw trwm.

• Eco-gyfeillgar: Mae defnyddio dŵr glaw yn golygu llai o alw ar ddŵr o'r prif gyflenwad, ac yn ffordd o warchod ein hadnoddau naturiol gwerthfawr. Mae hefyd yn ffordd wych o leihau eich ôl troed carbon.

Yn barod i blymio i gynaeafu dŵr glaw? P'un a ydych chi'n bwriadu arbed arian, amddiffyn eich cymuned rhag llifogydd, neu chwarae eich rhan dros y blaned, mae cynaeafu dŵr glaw yn gam gwych ymlaen. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yma.

Ased hirdymor i fioamrywiaeth leol

Mae pyllau dŵr bywyd gwyllt yn ffordd syml ac effeithiol o gefnogi bioamrywiaeth mewn gerddi. Maent yn darparu cartrefi i wahanol rywogaethau, yn helpu i gydbwyso natur, ac yn gwarchod poblogaethau bywyd gwyllt sy'n dirywio. Gyda chynllunio gofalus ac ychydig iawn o waith cynnal a chadw, gall pwll dŵr mewn gardd fod yn ased hirdymor i fioamrywiaeth leol.

Felly, beth am greu pwll dŵr bywyd gwyllt yn eich gardd? Byddwch yn mwynhau amgylchedd naturiol ffyniannus a'r llawenydd o wylio natur yn ffynnu y tu allan i'ch drws. Byddem wrth ein bodd yn gweld eich pyllau gwyllt. Rhannwch eich lluniau gyda ni a gadewch i ni ddathlu harddwch natur gyda'n gilydd.