Newid i gerbydau trydan

Mae cerbydau trydan batri yn cael eu pweru gan drydan yn unig. Mae gan gerbydau trydan hybrid plwg (PHEVs) fatri, modur gyriant trydan ac injan hylosgi fewnol, ac mae cerbydau trydan ystod estynedig (E-REVs) yn cyfuno batri, modur gyriant trydan a generadur petrol neu ddisel bach. Dysgwch fwy am y tri math o gerbydau trydan gan Yr Ymddiriedolaeth Arbed Ynni.

Nid yw cerbydau trydan yn rhyddhau allyriadau uniongyrchol, gan eu bod yn rhedeg ar drydan – felly maent yn llawer gwell i’r amgylchedd na cheir petrol a disel. Ni fydd gyrru cerbyd trydan yn cynhyrchu llygryddion gwacáu a all niweidio’r amgylcheddau naturiol rydych chi’n gyrru drwyddynt. Maent hefyd yn helpu i leihau llygredd nitrogen deuocsid a lleihau sŵn mewn trefi a dinasoedd. Er bod eu cynhyrchu yn creu ôl troed carbon, mae allyriadau carbon dros oes cerbydau trydan yn llawer is na cheir petrol.

Mae gwefru cerbyd trydan pur yn llawn yn eich galluogi i deithio tua 220 milltir ac mae’n costio tua £23 os ydych yn gwefru gartref. Mae pris tanwydd ar gyfer gyrru 220 milltir mewn car petrol neu ddisel yn costio tua £41. Mae’r arbedion yn fwy pan fydd perchnogion yn gwefru gartref, gyda mynediad at dariff trydan oriau allfrig dros nos. Felly er bod gwefru gartref yn tueddu i gynnig tariff rhatach, bydd defnyddio pwyntiau gwefru cyhoeddus yn dal i gostio llai na llenwi car petrol neu ddisel, a bydd yn eich helpu i leihau allyriadau carbon hefyd. Mae faint o amser y mae'n ei gymryd i wefru car yn dibynnu ar nifer o ffactorau, a gallwch chi ddarganfod mwy am amseroedd gwefru yma.

Er bod pris cychwynnol prynu cerbyd trydan yn gallu bod yn uwch na cherbyd petrol neu ddisel, mae hyn fel arfer yn cael ei wrthbwyso gan gostau rhedeg is. Er enghraifft, mae trydan yn rhatach na phetrol am yr un pellter. Mae yna hefyd lai o gydrannau mecanyddol mewn cerbydau trydan o’i gymharu â cherbydau confensiynol, sy’n aml yn arwain at gostau gwasanaethu a chynnal a chadw is (oni bai eich bod yn prydlesu, lle mae'n bosibl y bydd y costau hyn eisoes yn cael eu bwndelu i'ch cytundeb prydles). Ni fydd angen newid batri cerbyd trydan yn aml iawn, ond pan fydd angen, gall fod yn un o’r cydrannau drutaf. Hefyd, ar gyfartaledd, gall cerbydau trydan fod yn ddrytach i yswirio na cheir petrol neu ddisel.

Mae treth cerbyd, a elwir yn fwy cyffredin yn dreth ffordd, yn faes arall lle gall prynwyr ceir trydan wneud arbedion. Mae ceir trydan sydd â phris gwreiddiol o lai na £40,000 wedi'u heithrio rhag talu'r dreth cerbyd sy'n ofynnol ar gyfer ceir eraill. Mae hynny'n golygu na fyddwch yn talu unrhyw beth. 

Er nad yw cerbydau trydan yn creu allyriadau pibellau gwacáu wrth iddynt redeg ar drydan, maent yn achosi llygredd trwy deiars a breciau. Mae pwysau ychwanegol cerbydau trydan o’i gymharu â cheir petrol a disel yn cynyddu traul a llygredd gronynnau. Mae cerbydau trydan yn dawel, felly nid yw eu peiriannau’n ychwanegu at lygredd sŵn, ond er diogelwch i rybuddio cerddwyr i draffig sy’n dod, mae cerbydau trydan yn cynnwys generadur sain i ychwanegu lefel benodol o sain wrth facio neu deithio’n arafach na 12mya, ac ar gyflymder uwch maent yn dal i wneud sŵn o’u teiars ar wyneb y ffordd..  

Mae’r rhan fwyaf o’r allyriadau a gynhyrchir gan gerbydau trydan yn digwydd yn ystod gweithgynhyrchu a chydosod batris trydan. Er bod llawer o weithgynhyrchwyr yn gweithio i wella technegau mwyngloddio er mwyn lleihau allyriadau o’r broses mwyngloddio ac echdynnu, defnyddir amrywiol ddeunyddiau anadnewyddadwy fel lithiwm, nicel, cobalt neu graffit i gynhyrchu batris trydan. Nid oes proses safonol ar gyfer ailgylchu batris eto, er bod llawer o ymchwil yn cael ei wneud ar sut y gellir ailddefnyddio batris ceir trydan.

Mae modur trydan cerbyd trydan yn effeithlon iawn ac mae’n trosi tua dwy ran o dair o’r trydan i ynni mecanyddol. Mae hyn yn llawer uwch na cheir confensiynol, sydd fel arfer yn trosi llai na thraean o danwydd i bweru’r car.

Er mwyn cyflawni sero net erbyn 2050, mae angen i ni newid y ffordd rydyn ni’n teithio. Er bod newid i geir trydan yn hanfodol, mae lleihau nifer y ceir ar ein ffyrdd, cael mwy o bobl i ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus a mabwysiadu teithio llesol i gyd yn rhan o’r ateb hefyd..  

Mae’r rhan fwyaf o bobl yng Nghymru angen car ar hyn o bryd i gyrraedd lle mae angen iddynt fynd – yn enwedig y bobl sy’n byw mewn ardaloedd gwledig a gyrwyr anabl. Mae strategaeth drafnidiaeth Cymru yn nodi cynlluniau i sicrhau bod y seilwaith gwefru ar waith ar gyfer y rhai sy’n defnyddio cerbydau trydan, yn ogystal â gwella’r rhwydwaith trafnidiaeth yng Nghymru. 

Gan na fyddwn yn gallu prynu ceir a faniau petrol neu ddisel newydd erbyn 2035, bydd mynd i’r afael â cherbydau trydan nawr yn ein helpu i drosglwyddo i drydan. Mae dros £20m eisoes wedi’i fuddsoddi mewn gwefru cerbydau trydan yng Nghymru, ac mae cynllun gweithredu gwefru cerbydau trydan Llywodraeth Cymru yn manylu ar y camau penodol i sicrhau bod defnyddwyr cerbydau trydan yng Nghymru yn hyderus y gallwn gael mynediad at seilwaith gwefru pan a lle mae ei angen arnom. Mae hyn yn cynnwys tegwch yn y ffordd y mae seilwaith yn cael ei flaenoriaethu, a gwarantu mynediad at bwyntiau gwefru cymunedol i’r rhai na allant wefru gartref.