Dewisiadau teithio gwyrdd
Cyhoeddi yn gyntaf: 14/06/2023 -
Wedi diweddaru: 13/06/2024 -
Gwiriwyd gan ein Panel Golygyddol
Mae ychydig mwy o gerdded, beicio neu olwynio ac ychydig llai o amser mewn ceir ac awyrennau yn ddewisiadau gwyrdd y gallwn eu gwneud i leihau ein heffaith ar y blaned
Trafnidiaeth yw’r sector trydydd mwyaf yng Nghymru o ran allyrru carbon. Mae’r Llywodraeth yn gweithio ar ffyrdd i leihau allyriadau carbon niweidiol pan fyddwn yn teithio drwy ei gwneud yn haws, yn fwy fforddiadwy ac yn fwy cyfleus i ni i gyd ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus a symud o gwmpas mewn ffordd fwy llesol.
Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i wneud dewisiadau gwyrdd yn haws, yn fwy fforddiadwy ac yn fwy cyfleus, a blaenoriaethu cymorth lle mae ei angen fwyaf. Am gyngor a chymorth i'ch helpu gyda'r cynnydd mewn costau byw ewch i llyw.cymru/help-gyda-chostau-byw. I gael gwybodaeth am deithio rhatach ar drafnidiaeth gyhoeddus gweler TrC - Eich Cerdyn Teithio Rhatach
Hyd fideo:
31 eiliad
Beth allwn ni ei wneud?
Mae nifer o ddewisiadau teithio llesol a theithio ar y cyd ar gael i leihau ein heffaith ar yr amgylchedd. Er mwyn gwneud ein teithiau yn wyrddach, gallwn:
Pam gweithredu?
Mae’r ffordd yr ydym yn teithio yn gwneud gwahaniaeth mawr o ran amddiffyn y blaned. Bydd trafnidiaeth wyrddach yn helpu i leihau allyriadau carbon. Gwyddom nad yw’n hawdd i bawb adael y car ar ôl; os ydych yn byw yng nghefn gwlad, mae’n bosib na fydd gennych drafnidiaeth gyhoeddus reolaidd, felly mae rhannu ceir yn nod mwy realistig. Mae llawer o resymau dros feddwl am deithio mewn ffordd wyrddach. Dyma rai ohonynt:
Lleihau llygredd aer a sŵn
Mae lleihau nifer y ceir ar y ffyrdd yn lleihau llygredd aer a sŵn yn ogystal ag allyriadau carbon. Bydd hyn yn creu amgylchedd iachach i ni ac i genedlaethau’r dyfodol.
Arbed arian
Gall cyfuno dulliau teithio cynaliadwy, megis trafnidiaeth gyhoeddus a theithio llesol eich helpu i osgoi traffig yn ystod oriau brig ac arbed costau tanwydd, parcio a chynnal a chadw.
Gwella’ch iechyd
Gall gweithgarwch corfforol rheolaidd o gerdded, defnyddio sgwter, olwyno neu feicio helpu i wella eich iechyd corfforol a meddyliol. Yn ogystal â helpu i leihau'r risg o glefydau; rheoli cyflyrau presennol a'i gwneud hi'n haws cynnal pwysau iach, gall cynnwys teithio llesol yn eich trefn ddyddiol roi hwb i'ch hwyliau a lleihau lefelau gorbryder. Gallai cyfnewid y car am drafnidiaeth gyhoeddus pan fo'n bosibl hefyd eich helpu i ymlacio – gan leihau'r straen o yrru.
Cysylltu â phobl
Mae teithio ar y bws, neu’r trên, neu rannu car yn annog rhyngweithio cymdeithasol. Gall eich helpu i ddod i adnabod pobl a threulio amser gyda’ch teulu a’ch ffrindiau.
Gwella diogelwch ar y ffyrdd
Gall helpu pobl i deimlo'n fwy diogel wrth gerdded, beicio neu olwyno annog teithio llesol yn ein cymunedau. Gall gyrru'n arafach, rhoi blaenoriaeth i gerddwyr, beicwyr a marchogion ac osgoi parcio ar balmentydd i gyd wneud gwahaniaeth a hefyd lleihau nifer y gwrthdrawiadau ar ein ffyrdd.
Beth mae Cymru’n ei wneud?
Mae Cymru am gynyddu cyfran y teithiau a wneir trwy ddulliau llesol 33% erbyn 2030 a’r gyfran ar drafnidiaeth gyhoeddus 7% erbyn 2030. Er mwyn cyflawni hyn, mae’r Llywodraeth yn gwneud dulliau llesol o deithio yn ddiogel ac yn fwy hygyrch, gan annog pawb i ddewis dulliau amgen gwyrdd o deithio.
Mae Llywodraeth Cymru hefyd yn cymryd camau i:
Wella trafnidiaeth gyhoeddus
Mae Trafnidiaeth Cymru yn gweithio i greu system drafnidiaeth gyhoeddus effeithlon a fforddiadwy. Bydd y prosiectau Metro yng ngogledd a de Cymru yn creu rhwydwaith o fysiau, trenau a theithio llesol, felly bydd yn haws cysylltu a theithio mewn modd cynaliadwy. Ym mis Mawrth 2023 cyflwynwyd trenau cyntaf Metro De Cymru.
Gwneud gorsafoedd rheilffyrdd yn wyrddach
Mae prosiect Llwybrau Gwyrdd Trafnidiaeth Cymru yn gwella’r amgylchedd naturiol mewn 25 gorsaf reilffordd yng Nghymru, gan greu gofodau gwyrdd a gwella bioamrywiaeth.
Buddsoddi mewn teithio llesol
Buddsoddodd Llywodraeth Cymru £75m yn 2021-22 mewn llwybrau a chyfleusterau teithio llesol i helpu awdurdodau lleol i greu rhwydwaith o lwybrau beicio a cherdded newydd a gwell yng Nghymru. Mae’r rhain yn cynnwys rhwydweithiau ardaloedd cyfan o draciau beicio gwell, mwy diogel – wedi’u gwahanu’n ffisegol oddi wrth draffig, gan gynnwys rhwydweithiau sy’n cysylltu pentrefi â threfi mewn ardaloedd gwledig. Mae hwn yn brosiect cyfredol, ac mae’r Llywodraeth yn parhau i fuddsoddi mewn teithio llesol i ddarparu llwybrau ychwanegol i gwmpasu hyd yn oed mwy o ardaloedd y wlad.
Mae awdurdodau lleol a chyrff gwasanaethau cyhoeddus eraill ledled Cymru hefyd yn cynnig cynlluniau llogi e-feiciau (fel y fenter ranbarthol hon) a benthyg e-feiciau (er enghraifft E-Symud ar gyfer rhai sy’n byw yn Aberystwyth, Rhyl, Y Barri, Abertawe, Y Drenewydd a’r ardaloedd cyfagos)Hyrwyddo’r rhwydwaith cymdeithasol go iawn
Nod y rhwydwaith cymdeithasol go iawn yw ysbrydoli pobl i deithio’n fwy cynaliadwy pan fyddant yn cwrdd â ffrindiau, yn teithio am resymau hamdden neu’n dychwelyd i’r gwaith.
Cyflwyno bysiau trydan
Bellach gallwch ddefnyddio bysiau trydan ar gyfer llwybr T1 TrawsCymru rhwng Caerfyrddin ac Aberystwyth. Mae Bws Caerdydd wedi bod yn cyflwyno fflyd o fysiau trydan di-allyriadau i’n prifddinas sy’n golygu gwell ansawdd aer a ffyrdd tawelach.
Moderneiddio gwasanaethau tacsi
Mae’r Llywodraeth yn gweithio ar wneud gwasanaethau tacsi yng Nghymru yn fwy diogel, yn wyrddach ac yn fwy teg.
Cynyddu’r nifer sy’n manteisio ar geir a faniau di-allyriadau
Mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi’r cynlluniau i roi terfyn ar werthu ceir a faniau petrol a diesel newydd o 2030, ac i bob car a fan newydd fod yn ddi-allyriadau erbyn 2035.
Buddsoddi mewn seilwaith gwefru ar gyfer cerbydau trydan
Mae’r seilwaith gwefru ar gyfer cerbydau trydan yn cael ei ehangu i ganiatáu mynediad haws i bob un ohonom. Mae dros £20m eisoes wedi’i fuddsoddi mewn gwefru ar gyfer cerbydau trydan.
Adolygu prosiectau ffyrdd
Fydd Llywodraeth Cymru ond yn buddsoddi mewn ffyrdd ar gyfer prosiectau sy’n lleihau allyriadau carbon, cefnogi newid i drafnidiaeth gyhoeddus, cerdded a beicio, gwella diogelwch a helpu ymaddasu i effeithiau newid hinsawdd.
Terfyn cyflymder 20mya
Bydd Llywodraeth Cymru yn cyflwyno terfyn cyflymder 20mya ledled Cymru ar ffyrdd mewn ardaloedd preswyl a strydoedd sy’n brysur â cherddwyr. Er bod hyn yn cael ei gyflwyno i greu cymunedau mwy diogel ac iachach, mae hefyd yn helpu yn y frwydr yn erbyn newid hinsawdd. Un o’i nodau yw annog mwy o bobl i gerdded a beicio, er mwyn lleihau allyriadau carbon.
Cyflwyno Bil yr Amgylchedd (Ansawdd Aer a Seinweddau) (Cymru)
Mae hyn yn nodi ffyrdd o wella ansawdd yr amgylchedd aer yng Nghymru, a fydd yn helpu i leihau effaith allyriadau niweidiol ar ein hiechyd, economi, natur a bioamrywiaeth.
Annog gweithio o bell
Anogir gweithio o bell neu weithio’n agos i gartref, lle bo hynny’n bosibl, er mwyn lleihau traffig.
Lleihau allyriadau awyrennau
Mae Llywodraeth y DU yn dwyn ymlaen gynigion i gynyddu effeithlonrwydd tanwydd mewn awyrennau, datblygu awyrennau di-allyriadau a chyflymu’r cyflenwad a’r defnydd o danwydd awyrennau cynaliadwy.
Annog teithio llesol i'r ysgol
Darganfyddwch sut mae Iechyd Cyhoeddus Cymru yn annog teithio llesol i'r ysgol a darganfyddwch sut y gallwch chi gymryd rhan yn Rhaglen Teithio Llesol Ysgolion Sustrans.
Rhagor o wybodaeth
Am fwy o wybodaeth ar fanteision trafnidiaeth werdd ac ar sut y gall helpu i leihau eich ôl troed carbon, archwiliwch yr adnoddau hyn.
Mae Cyngor Sir Gâr yn esbonio manteision cerdded i’r ysgol a syniadau i’ch rhoi ar ben ffordd.
Cerbydau Trydan – Dysgwch fwy am fanteision cerbydau trydan.
Llai o Deithiau Awyr – Darllenwch am deithiau awyr a’u heffaith ar yr amgylchedd.
Mapiau Rhwydwaith Teithio Llesol - Rhestr o lwybrau teithio llesol wedi’u cymeradwyo’n llawn.
Y prosiectau Metro – prosiectau Metro yng ngogledd a de Cymru i’w gwneud hi’n haws i chi deithio ar drên, bws, beic neu ar droed.
Bysiau trydan – Dysgwch ragor am fysiau trydan di-allyriadau yng Nghymru.
Canllaw gyrru’n effeithlon yr Ymddiriedolaeth Arbed Ynni.
Mae’r Green Journal yn awgrymu ffyrdd o gymudo mewn modd mwy ecogyfeillgar.
Mae’r cynllun Llwybrau Gwyrdd yn creu gorsafoedd rheilffyrdd gwyrddach.
Dysgwch fwy am gynllun llogi e-feiciau Cyngor Bro Morgannwg.
Meddyliwch yn wahanol am drafnidiaeth gyhoeddus gyda’r rhwydwaith cymdeithasol go iawn.
Gallwch gael cymorth a chyngor i’ch helpu chi gyda’r costau byw cynyddol.